MDA Framework
- Mechanic → Dynamics → Aesthetic (๊ฒ์ ์์คํ → ํ๋ ์ด์ด์ ์กฐ์๊ณผ ๊ฒ์์ ์ํธ์์ฉ → ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๋๋ ์ฌ๋ฏธ)
- ๊ฒ์ ๋ถ์ ํ๋ ์์ํฌ๋ก ์ถ๋ฐํด์ ๊ฒ์๋์์ด๋์ ์ฌ๊ณ ํ๋ ์์ํฌ๋ก ์ ์ฐฉํ ๋ผ๋ ๊ตฌ์กฐ
- ๊ฒ์ ๋์์ด๋๊ฐ Mechanics๋ฅผ ์ค๊ณํ ์๋์ ์ค๊ณ๋ Mechanic๊ฐ ์ถ๊ตฌํ๋ ์ฌ๋ฏธ๋ฅผ ํ์ธํ๋ ํ๋ ์์ํฌ
- ๊ฐ์ธ์ ์ผ๋ก๋ ๋น์ฐํ ๊ฑธ ๋๋ฌด ๋จํธํ ์ํจ ๊ฒ ์๋๊ฐ?ํ๋ ์๋ฌธ๋ ์์
DDE Framework
- MDA ๋์ค๊ณ 10๋ ์ง๋์ ๋์จ ์ข ๋ ๋ด์ฉ์ ์ฑ์ด ํ๋ ์์ํฌ
- DDE Framework = MDA Framework์ ํ์ฅ. ํ์ฅ์ด๋ผ๊ณ ํ์ง๋ง...
- ๊ฐ์ธ์ ์ผ๋ก๋ ๊ตฌ๊ตฌ์ ์ ํ๊ฒ ๊ฒ์์ ๋ชจ๋ ์์๋ฅผ ๊ตฌ๊ฒจ ๋ฃ๊ณ ์ค๋ช ํ๊ณ ์ถ์๋ ๊ฒ์ด ์๋๊น ์๊ฐ๋จ.
์๋ฌธ ๋งํฌ - https://www.gamedeveloper.com/design/from-mda-to-dde
๊ฐ๋ ๊ธ์ด ์ฌ๋ผ์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์์ด์ ๋ฐฑ์ ํด๋ . (๊ธฐ๊ณ ๋ฒ์ญ)
MDA Framework์์ DDE Framework๋ก
MDA ํ๋ ์์ํฌ์ ๋ํด ์๊ฐํ๋ฉด์, ํ์ฌ MDA์๋ ์์ฌ ๋์์ธ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ตฌํํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๊นจ๋ฌ์์ต๋๋ค. ์ด ํ ๊ฐ์ง ์ด์ ๋ง์ผ๋ก๋ (๊ทธ ์ธ์๋ ๋ค๋ฅธ ์ด์ ๋ค์ด ์์ต๋๋ค) MDA ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ๋ฐ์ดํธํ ์๊ฐ์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํฉ๋๋ค.
MDA๋ Mechanics, Dynamics, Aesthetics์ ์ฝ์๋ก, ๊ฒ์ ๋์์ธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฒ์์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๊ท์น(๋ฉ์นด๋์ค), ๊ท์น์ ์ํด ์๊ธฐ๋ ํ๋ ํจํด(๋ค์ด๋๋ฏน์ค), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๋ก ์ธํด ์๊ธฐ๋ ๋ฏธ์ ๊ฒฝํ(์์คํ ํฑ)์ ๋งํฉ๋๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ์ด MDA ํ๋ ์์ํฌ๋ ๊ฒ์์ ์์ฌ์ ์ธ ์์, ์ฆ ๊ฒ์ ๋ด์์ ์ด์ผ๊ธฐ๋ฅผ ๋ง๋ค์ด๋ด๋ ๋์์ธ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ง ์๋ค๋ ์ ์์ ํ๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ MDA ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ฑฐ๋ ์ ๋ฐ์ดํธํ์ฌ ์ด๋ฌํ ์์ฌ์ ์์๋ฅผ ๋ ์ ๋ค๋ฃฐ ์ ์๋ ์๋ก์ด ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๋ง๋ค ํ์๊ฐ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค.
DDE๋ ์๋ง๋ ์ด๋ฌํ ์๋ก์ด ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ฆฌํค๋ ๊ฒ์ผ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ต๋๋ค๋ง, DDE์ ์ ํํ ์๋ฏธ์ ๋ํด์ ์ ๊ฐ ์์ง ์์ง ๋ชปํ๋ฉฐ, 2021๋ ๊น์ง์ ์ ๋ณด๋ก๋ ํ์ธํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก, DDE์ ๋ํ ๋ ๋ง์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ ๋ค๋ฉด ๋ ์ ํํ ๋ต๋ณ์ ๋๋ฆด ์ ์์ ๊ฒ์ ๋๋ค.
From MDA to DDE
Necessary enhancements on a commendable design framework
by Wolfgang Walk
๊ฒ์ ๊ฐ๋ฐ ๋ถ์ผ์์ ์์ญ ๋ ๋์ ํ๋ํ ํ, ๊ฒ์ ๋์์ธ ๊ณผ์ ์์ ์์ฌ ๋์์ธ์ ์ญํ ๊ณผ ๊ท์น์ ๋ํ ์ฑ ์ ์ฐ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ์ต๊ทผ, ์ ๋ MDA ํ๋ ์์ํฌ์ ๋ํด ๊น์ด ์๊ฐํ๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๊ณผ์ ์์ ํ์ฌ MDA์๋ ์์ฌ ๋์์ธ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ตฌํํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๊นจ๋ฌ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋์ ๊ทธ ์ด์ ๋ง์ผ๋ก๋ (๋ฌผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์ด์ ๋ค๋ ์์ต๋๋ค) MDA ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ๋ฐ์ดํธํ ์๊ฐ์ด๋ผ๊ณ ๋ฏฟ์ต๋๋ค. ๊ทธ๊ฒ์ด ์ธ๋ชจ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ๊ทธ๊ฒ์ด ๋ ์ ์๋ ์ต์ ์ ๋๊ตฌ๊ฐ ์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
2004๋ ์ ์ ๋ ๋งํฌ ๋ฅด๋ธ๋์ด GDC์์ ํ๋ ๊ฐ์ฐ์ ๋ณด์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ Ultima Underworld 2, System Shock, Thief ๋ฑ์ ๊ฒ์์ ์ฐธ์ฌํ ์ฌ๋์ด์์ต๋๋ค. ๊ทธ์ ๊ฐ์ฐ์ ๊ฒ์ ๋์์ธ์ ๋ํ ๊ณต์์ ์ธ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ํ ๊ฒ์ด์๊ณ , ๊ฐ์ฐ ๋์ค ๋ค๋ฆด ์ ์๋ ์์์ ์ฌ๋๋ค์ ํฑ์ด ๋ฐ๋ฅ์ ๋จ์ด์ง๋ ์๋ฆฌ์์ต๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋์์ธ ๊ณผ์ ๋ค์ ์๋ ๊ตฌ์กฐ์ ๊น๊ฒ ํ๊ณ ๋ ์ฌ๋์ด ์์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ๋ค์๋ ์ด๋ค ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ์์ด์ผ ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ์๊ฑฐ๋ -- ์ต์ํ ๊ทธ๋ด ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๊ธฐ๋ํ์๋๋ฐ, ๊ฐ์๊ธฐ ๋๊ตฐ๊ฐ๊ฐ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์์์ต๋๋ค.
ํ์ง๋ง, ๊ทธ ๋น์์ ์ ์๊ฒ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ๋ ๊นจ๋ฌ์์ ์ด๊ฒ์ด์์ต๋๋ค: ๋ค -- ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๊ฒ์ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ฒ์์ด ๋ฌด์์ธ์ง๋ฅผ ๊ฐ๊ฐ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฐพ์๋ด๋ ๋์ ์ง์ ์์ค์์ ์ดํดํ ์ ์์ต๋๋ค.
๋์ผํ ํด์ ํ์ด์ผ, ๋ฅด๋ธ๋, ์ฃผ๋ฒก์ด ์ถํํ ๋๋ฐ ๋ ผ๋ฌธ์ ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ณต์์ ์ผ๋ก ํ๋ฌธ์ ์ผ๋ก ๋ง๋ค์์ต๋๋ค.
The MDA Model in a nutshell
๊ทธ๋ฆผ 1: ํ์ด์ผ, ๋ฅด๋ธ๋, ์ฃผ๋ฒก์ ์ํ 2004๋ MDA ๋ ผ๋ฌธ์ ๋ชฉํ
์ด ๋ ผ๋ฌธ์ ์ ์๋ค์ MDA ํ๋ ์์ํฌ์ ์ด๋ฆ์ ๊ฑธ๋ง๊ฒ Mechanics, Dynamics, Aesthetics๋ฅผ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์ต๋๋ค:
- Mechanics๋ ๊ฒ์์ ํน์ ๊ตฌ์ฑ ์์๋ฅผ ๋ฐ์ดํฐ ํํ ๋ฐ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ ์์ค์์ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค.
- Dynamics๋ ๋ฉ์นด๋์ค๊ฐ ํ๋ ์ด์ด์ ์ ๋ ฅ๊ณผ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ก์ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฉํ๋ ๋ฐํ์ ๋์์ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค.
- Aesthetics๋ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์ ์์คํ ๊ณผ ์ํธ์์ฉํ ๋ ์ผ์ด๋๋ ๋ฐ๋์งํ ๊ฐ์ ๋ฐ์์ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค.
์ ๊ฐ ์๊ธฐ๋ก, MDA๋ ์ปดํจํฐ ๊ณผํ๊ณผ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ถ๋ถ์์ ๋ชจ๋ ์ฑํ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋์์ธ ํ๋ ์์ํฌ์์ต๋๋ค. ์ผ๋ถ ๊ฐ๋ฐ์๋ค์ ์ด๊ฒ์ ์ด์ฌํ ๋ฐ์๋ค์์ง๋ง, ๋์์ธ ํ๊ต์ ๋ํ์์๋ ์ด๊ฒ์ด ํฐ ์ธ๊ธฐ๋ฅผ ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ค๋๋ ๊น์ง๋ ํ์๋ค์๊ฒ ๊ฐ๋ฅด์น๊ณ ๋ฐ์๋ค์ฌ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋, ์ด๋ฐ ํ๋ฌธ์ ์ฐ์์ฑ์ ์ผ๋ถ๋ MDA ๋ชจ๋ธ์ด ๋ฅด๋ธ๋๊ณผ ๊ทธ์ ๋๋ฃ๋ค์ ์ํด ์ฒ์ ์ธ์์ง ๊ทธ๋๋ก ์ฌ์ ํ ์ ์ง๋๊ณ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ ๋ ๊ทธ๋ค์ด ์ฒ์์ ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋ฐํํ์ ๋ ๊ทธ๊ฒ์ด ๊ทธ๋ค์ด ์๋ํ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ๋ ๊ฒ์ ํ์ ํฉ๋๋ค. ๋์ ์, ๊ทธ๋ค์ ํ ๋ก ์ ์์ํ๊ณ ์ถ์๋ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ๋ฏฟ์ต๋๋ค -- MDA ๋ชจ๋ธ์ ์ํ์ ๋ค๊ฒ ํ๊ณ , ๊ทธ๊ฒ์ด ๋ง๊ฐ์ก์ ๋๋ ๊ณ ์น๊ณ , ํ์ํ ๊ณณ์์๋ ํฅ์์ํค๊ณ , ๊ฒฐ๊ตญ์๋ ๊ฒ์ ์ ์์ ์ค์ฉ์ ์ธ ๋๊ตฌ์ ๋นํ์ ์ํ ํ๋ฌธ์ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
ํ๋์ ๊ฐ๋ฐ ํ๊ฒฝ์์, MDA๋ ์์ฌ ๋์์ธ์ ๋ํ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ผ๊ด๋ ์ธํฐํ์ด์ค๋ ์์ต๋๋ค. ์์ฌ ๋์์ธ์ ๋ฉ์นด๋์ค์ ๊ตฌ์ฑ ์์์ธ๊ฐ์? ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก๋ ๊ทธ๋ ์ง๋ง ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก๋ ๊ทธ๋ ์ง ์์ต๋๋ค. ๋ถ๋ช ํ ๊ทธ๊ฒ์ ๋ค์ด๋๋ฏน์ค์ ์ํ์ง ์์ต๋๋ค - ๋ํ ํ์ด์ผ์ ๋๋ฃ๋ค์ด ์ ์ํ ์์คํ ํฑ์๋ ์ํ์ง ์์ต๋๋ค. ์์ฌ ๋์์ธ ๊ท์น์ MDA๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ ค๋ ๋ชจ๋ ์๋๋ MDA๋ฅผ ๊ทนํ๊น์ง ๋์ด๋ด๋ฆฝ๋๋ค.
MDA ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ 11๋ ์ด์ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋งค 2-3๋ ๋ง๋ค ์์ ์ ์ฌ๋ฐ๋ช ํ๋ ์ฐ์ ์์ ์๋นํ ์ฑ๊ณผ์ ๋๋ค. ์ต๊ทผ ๋ช ๊ฐ์ ๋์๋ง ํด๋, ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ๊น๊ฒ ๋ถ์๋๊ณ ๋นํ๋๋ฉฐ ๋์ ๋ฐ๋ ๊ธฐ์ฌ๋ค์ ๋ณด์์ต๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋ฃจ์ด์ค ํด๋ผ์ฐ๋์ค ์ค๋ฒ ์ด๋ผ ๋์๋ฅดํ ์ ์ํด Gamasutra์์ ๋ ผ์๋์๊ณ , ๋ผ๋ ํด๋์คํค์ ๊ธฐ์ฌ์ ์ด์ด ํ๋ญํฌ ๋์ธ ์ ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ธฐ์ฌ๊ฐ ์ด์ด์ก๋๋ฐ, ๋ ๊ธฐ์ฌ ๋ชจ๋ ์ด ์ฃผ์ ์ ๋ํด ์ข์ ์๊ฒฌ์ ์ ์ํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฐ ๋ชจ๋ ๋ชฉ์๋ฆฌ๋ค์ด ์ฐจ๋ก๋ก ์ ์ MDA์ ๋ํ ์๊ฐ์ ์ง์ค์ํค๊ณ ๊ฒ์ ์์ฌ์ ํ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๋ ์ ์ดํดํ๊ฒ ํ๋๋ฐ ๋์์ ์ฃผ์์ต๋๋ค.
์ ๋ ํ์ด์ผ, ๋ฅด๋ธ๋, ์ฃผ๋ฒก์ ์ ๊ตฌ์ ์ธ ์์ ์ ๋ํด ์ต๊ณ ์ ์กด๊ฒฝ์ ํํฉ๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ค๋๋ ์ ๋ฉ๋ฅด์ธ๋ฐ์ค๊ฐ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ฒค์ธ ๋ชจํฐ์นด์ ๊ฑฐ์ ๋ฎ์ง ์์๋ฏ์ด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฐ์ ํด์ผ ํฉ๋๋ค. MDA ๋ชจ๋ธ์๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ต๋๋ค - ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํด๋์คํค์ ๋์ธ ์ ๊ธฐ์ฌ๋ค์ MDA ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ์ฌ ๋ค์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋๋ก ์์ ํ๊ณ ์ถ์ดํ๋ ์ฌ๋์ด ์ ๋ฟ๋ง์ด ์๋๋ผ๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ํ์ํ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ธฐ์ฌ๋ค์ MDA๋ฅผ ๋ถ์ ํ๊ฑฐ๋ ๋์์ธ ํ๋ ์์ํฌ๊ฐ ์ธ๋ชจ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ง ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ MDA์ ์ฝ์ ์ด ์ด๋์ ์๋์ง, ๊ทธ ์ฝ์ ์ ์ด๋ป๊ฒ ๊ทน๋ณตํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ ์์ ํ๊ณ ๊ฐํํ ์ ์๋์ง๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค.
๋ถํํ๋, ์ด ๊ณผ์ ์์ MDA๋ ์๋ง๋ ๊ทธ ์ฝ์ด๋ฅผ ์์ ๊ฒ์ ๋๋ค. ์๋ํ๋ฉด ๊ฐ์ฅ ํฐ ๋ฌธ์ ๋ค ์ค ์ผ๋ถ๋ MDA์ ๊ธฐ๋ณธ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ํ์ฑ๋์๋์ง์ ๊ด๋ จ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ์๋์์ ๋ช ํํ ์ค๋ช ํ ์ด์ ๋ก, ์ ๊ฐ์ธ์ ์ธ ์๊ฒฌ์ผ๋ก๋ MDA๋ DDE: Design/Dynamics/Experience๋ก ์งํํด์ผ ํฉ๋๋ค.
90 % of MDA “mechanics” are not actually mechanical …
"MDA์ '๋ฉ์นด๋์ค'์ 90%๋ ์ค์ ๋ก ๊ธฐ๊ณ์ ์ด์ง ์์ต๋๋ค...”
MDA์์ ๋ฉ์นด๋์ค(Mechanics)๋ ๊ฒ์์ ํน์ ๊ตฌ์ฑ ์์๋ฅผ ๋ฐ์ดํฐ ํํ๊ณผ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ ์์ค์์ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ช ๋ฐฑํ ๋ฌธ์ ์ ์ค ํ๋๋ ์ด๊ฒ์ด ๋ง์น ์กฐ๋ฆฝ๋ ์๋์ฐจ๋ฅผ "๋ชจํฐ, ๊ธฐ์ด๋ฐ์ค, ๋ฐํด"๋ก ์ค๋ช ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์๋ฐ, ๋ถ๋ช ํ ์๋์ฐจ๋ ๊ทธ๊ฒ๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ ๋ง์ ๊ฒ์ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "๋ฐ์ดํฐ ํํ"์ด ์ธ๊ธ๋๋ ๋ฒ์์์ ๊ทธ๊ฒ์ "๊ธฐ๊ณ์ "์ธ ๊ฒ๋ง์ ์๋์ผ๋ก ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ํจ์ฌ ๋ ํฐ ๋ฒ์๋ก๋ "๋ฏธ์ "์ธ๋ฐ, ๊ทธ ์ด์ ๋ ํํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ข ์ข ๊ทธ๋ํฝ์ด๋ ์ฌ์ด๋ ์์ฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
๋ ๋์ ๊ฒ์, MDA ์ฉ์ด๊ฐ ์ด์ ์์ฒด์ ์ผ๋ก ์ถฉ๋ํ๊ธฐ ์์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. "๋ฏธํ(Aesthetics)"์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ์ ์ ์ธ ํ๋ ์ด์ด ๋ฐ์์ ์๋ฏธํ์ง ์์๋์? ๊ทธ๊ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ ํํ๊ณผ๋ ์์ ํ ๋ค๋ฅธ ๊ฒ์ ๋๋ค. ํ๋ญํฌ ๋์ธ ๊ฐ ๊ทธ์ ๊ธฐ์ฌ์์ ์ค๋ช ํ ๊ฒ์ฒ๋ผ, MDA ๋ชจ๋ธ์์ "๋ฉ์นด๋์ค"๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ๋์์ด๋๊ฐ ์ง์ ๋์์ธํ๊ณ ํ๋ ์ด์ด์๊ฒ ์ง์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฐ์ง ์๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค: "ํ์ง๋ง ๋์ฑ ๋ฌธ์ ์ธ ๊ฒ์ '๋ฉ์นด๋์ค'๋ผ๋ ์ฉ์ด์ ๋๋ค. ๋ค์ ๋งํด, MDA๋ ์ด ๋จ์ด๋ฅผ ๋๊ฒ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์ถ์ดํ๋ฉฐ, ๊ฒ์์ ๊ท์น๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ฌ๋ฃ, ๋ ์ํผ, ์ฌ๋ฃ๋ค๊น์ง ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ๋์์ด๋๊ฐ ํต์ ํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ฆฌํค๊ณ ์ ํฉ๋๋ค."[6] ์ ๋ ๋์ธ ์ ํด์์ ๋์ํฉ๋๋ค.
'๋ฉ์นด๋์ค'๋ผ๋ ์ฉ์ด๊ฐ ์ ๋ง๋ก ์ ์ ํ ์ค๋ช ์ด ์๋๋ผ๋ ์ฃผ์ฅ์ ๋ท๋ฐ์นจํ๊ธฐ ์ํด, ๋์์ด๋๊ฐ ์์ ํ ํต์ ํ ์ ์๋ ๊ฒ๋ค๋ก, ๋ฐ๋ผ์ MDA์ '๋ฉ์นด๋์ค' ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ์ํ๋ ๊ฒ๋ค์ ๋ถ์์ ํ ๋ชฉ๋ก์ ์ ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค:
๊ฒ์ ์ฝ๋: ๊ฒ์ ์ํคํ ์ฒ, ์ ์ถ๋ ฅ, ๊ฒ์ ์ค๋ธ์ ํธ, ๊ฒ์ ๊ท์น (์ฝ๋ ๋ ๋ฒจ), ์ธํฐํ์ด์ค (์ฝ๋ ๋ ๋ฒจ), ์ํธ์์ฉ ๋์์ธ (์ฝ๋ ๋ ๋ฒจ)... ๊ฒ์ ๊ท์น (๋ฌธ์): ๊ตฌ์กฐ, ๋ฐธ๋ฐ์ฑ, ํ์ด๋ฐ, ๊ณต๊ฐ, ํ๋กฏ ๋ถ๊ธฐ, ... ์ธ๊ณ ์ค๋ช (๋ฌธ์): ์ธ๊ณ & ๊ฒ์ ๊ท์น, ์๋ฌผ & ๋๋ฌผ, ์ฌํ, ์บ๋ฆญํฐ, ์ข ๊ต, ๋ฒ๋ฅ , ๋ฌผ๋ฆฌํ... ์คํ์ผ (๋ฌธ์): ๊ทธ๋ํฝ, ์ฌ์ด๋, ์คํ ๋ฆฌํ ๋ง, ... ๊ธฐ๋ฅ์ ์ธํฐํ์ด์ค (๋ฐ์ดํฐ ํํ): ๋ค์ด์ ํฑ, ๋น๋ค์ด์ ํฑ, ๊ณต๊ฐ์ , ๋ฉํ ์ฝํ ์ธ ์ธํฐํ์ด์ค (๋ฐ์ดํฐ ํํ): ์ํธ์์ฉ ๋์์ธ (์ธํฐํ์ด์ค ๋ ๋ฒจ), ๊ทธ๋ํฝ & ์ฌ์ด๋, ์คํ ๋ฆฌํ ๋ง, ...[7]
์ด๊ฒ๋ค ๋ชจ๋๊ฐ ๋์์ด๋๊ฐ ์ง์ ํต์ ํ๊ณ ๋์์ธํ๋ ๊ฒ๋ค์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, MDA์ '๋ฉ์นด๋์ค' ๋ฒ์ฃผ์ ํฌํจ๋์ง๋ง, '๋ฉ์นด๋์ค'๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ก ์ด ๋ชจ๋ ๊ฒ๋ค์ ์์ ํ ์ค๋ช ํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ์ ํฉํ๋ค๋ ์ฃผ์ฅ์ ์ ๊ธฐํฉ๋๋ค.
๋ฆฌ์คํธ์ ๋ช๋ช ํญ๋ชฉ๋ค์ "๋ฉ์นด๋์ค"๋ผ๋ ๋ ์ด๋ธ ์๋์ ์์ฝํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฌธ์ ๊ฐ ๋ฉ๋๋ค. ํญ๋ชฉ๋ค ์ค ์ผ๋ถ๋ ์ ํ ๊ธฐ๊ณ์ ์ด์ง ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๊ทธ๋ํฝ ์คํ์ผ์ ๋ช ํํ๊ฒ ๋ฏธํ์ ์ธ ์ธก๋ฉด์ธ๋ฐ, ์ด๊ฒ์ ์ต์ข ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ด ๋๊ธฐ ์ ์ ๋์์ด๋๊ฐ ์ง์ ํต์ ํ๋ ๋ถ๋ถ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ํฝ ์คํ์ผ ๊ฐ์ด๋๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ ํํ์ด๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ ์์ค์์ ํํ๋์ง ์๋๋ค๊ณ ๋์ฑ ์ฃผ์ฅํ๋ค๋ฉด, MDA ๋ชจ๋ธ์ ๊ทธ ์ค์ํ ๋์์ธ ๊ฒฐ์ ์ ์ํ ์ฅ์๋ฅผ ๋จ๊ธฐ์ง ์์ต๋๋ค. ์ด๋ MDA๊ฐ ํ๋ ์์ํฌ๋ก์ ๋ถ์์ ํจ์ ์ ์ฆํฉ๋๋ค.
… but all of it is directly designed by the designers!
... ํ์ง๋ง ๊ทธ ๋ชจ๋ ๊ฒ๋ค์ ๋์์ด๋์ ์ํด ์ง์ ๋์์ธ๋ฉ๋๋ค!
MDA ๋ชจ๋ธ์ ์ฌํ๋ ์ด๋ฐํ๋ ค๊ณ ์์ํ์ ๋, ๋ ๊ฐ์ง ๊ด์ ์ ์ฑํํ์ต๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ์ ๋ ๊ฒ์์ ์์ฐ ๊ณผ์ , ํนํ ๊ทธ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ํน์ฑ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์ถ์์ต๋๋ค. ๋ชจ๋ธ์ ๋ด ๋ฒ์ ์ ๊ทธ๊ฒ์ ํ์ฉํด์ผ ํ์ต๋๋ค. ๋์งธ ๊ด์ ์ ๋ณด์ด์ง ์๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ๋์์ ์์ง๋ง ์ค์ ๋ก๋ ๋ฐ์ ํ๊ฒ ์ฐ๊ด๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ ๊ฒ์ ์คํ ๋ฆฌ๋ ๋๋ถ๋ถ์ด ๋ณ๋ก์ธ๊ฐ? MDA ๋ชจ๋ธ ๋ด์์ ์์ฌ๋ฅผ ๋ ์ ์ดํดํ๊ณ ์ถ์๋๋ฐ, ๊ทธ๊ฒ์ด ๋ด๊ฐ ์๊ฐํ๋ (๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ์ ํ ์๊ฐํ๋) ์์น์๋ ์์์ต๋๋ค.
์ ๋ ์ง์ ์ ํ๋ก๋์์ด์ ์์ฌ ๋์์ด๋์ด๋ฏ๋ก, ๋ ๊ฐ์ง ๊ด์ ์ด ์์ฐ์ค๋ฝ๊ฒ ์ ๊ฒ ์์ต๋๋ค. ์์์ ์ธ๊ธํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ์ ๋ ์์ฌ ๋์์ธ์ ๋ํ ์ฑ ์ ์ฐ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๋ ๊ฐ์ง ๊ด์ ์ด ๊ทธ ์ฑ ์ ๊ธฐ์ด๋ฅผ ํ์ฑํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ๊ทธ ๊ธฐ์ด ์์์ ๊ฒ์์ ์ค์ ๋ก ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ ์ํด์๋, ์์ฌ ๋์์ธ์ด ๊ทธ ์ ์ฌ๋ ฅ๊ณผ ์๋ฌด๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ดํํ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ธ ๋์์ธ ํ๋ ์์ํฌ๊ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ๋ชฉํ๋ MDA ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ฌ๊ตฌ์ถํ์ฌ ๋ ๊ฐ์ง ๊ด์ ์ ๋ํ ์ฌํ ๊ฐ๋ ์ ๋ ์ ์ง์ํ๋๋ก ๋ง๋๋ ๊ฒ์ ๋๋ค: ์ค์ ๊ฒ์์ ์ ์๊ณผ, ์ต์ข ์ ์ผ๋ก ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒฝํํ๋ ์ธ์์ ์ธ ์ฌํ. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋๋ฅผ ๋ด๋, MDA ๋ชจ๋ธ์์๋ ๊ทธ๋ฌํ ์ฌํ๋ค์ ์ฐพ์๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค.
"๋ฉ์นด๋์ค" ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ฌํ๋ ์ด๋ฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ํด ์๊ฐํ๋ฉด์, ์ค๊ฐ์ ๋ชจํธํ ๊ฐ๋ ์ด ์จ์ด ์์ง ์์ผ๋ฉด์ ๋ช ํํ ๊ตฌ๋ถ์ ํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ํ์ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ์๊ฐํด๋์ต๋๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 2: DDE ๋ชจ๋ธ์ "๋์์ธ" ๋ถ๋ถ
์ ๊ทธ๋ํ๋ Zunicke์ ๊ทธ์ ๋๋ฃ๋ค์ด "๋ฉ์นด๋์ค"๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋ ๊ฒ์ ๋ํ ์ ๊ฒฌํด๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ ๋ ์ด๊ฒ์ "๋์์ธ"์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋ ๊ฒ์ด ๋ ์ ์ ํ๋ค๊ณ ์๊ฐํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ํ์ ๋ํ๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ๋์์ด๋๋ค์ด ์ง์ ๋์์ธํ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ณผ์ ์ ๋จ๊ณ์ ๋ํด ์์ ํ ํต์ ๊ถ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. (์ด "๋์์ธ"์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ Frank Lantz์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด๋ ์จ๋ผ์ธ ํ ๋ก ์์ Jesper Juul์ด ์ ์ํ์ง๋ง, ์ ๋ Jesper๊ฐ ์ ํ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๋์ํ ์ง ๋ชจ๋ฆ ๋๋ค.)
“Design” still has three important sub-categories, one of which is “Mechanics”
"๋์์ธ"์๋ ์ฌ์ ํ ์ธ ๊ฐ์ง ์ค์ํ ํ์ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ค ํ๋๋ "๋ฉ์นด๋์ค"์ ๋๋ค.
๋์์ธ ํ์ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค:
"๋ธ๋ฃจํ๋ฆฐํธ": ๋ธ๋ฃจํ๋ฆฐํธ๋ ๊ฒ์ ์ธ๊ณ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ์ ๋ค๋ฃจ๋ ๋์์ธ์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ๊ตฌํํฉ๋๋ค: ๊ทธ ๋ฌธํ, ์ข ๊ต, ๋ฌผ๋ฆฌํ ๋ฐ ๊ธฐํ ๊ท์น ์ธํธ; ๊ฒ์ ๋ฉ์นด๋์ค์ ์์ ํ์ ํ๊ธฐ๋ฒ; ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ๋ฐ๋ ์ํธ ๋์์ธ, ์์ฌ์ ๋์์ธ, ์บ๋ฆญํฐ ๋์์ธ, ์ฌ์ด๋ ๋์์ธ์ ์คํ์ผ. ์ด๊ฒ์ "๋์์ธ"์ด๋ผ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ดํด์ ์๋ฏธ์ ๋๋ค: ์์ด๋์ด๋ฅผ ์ธ์ฐ๊ณ , ๊ทธ๋ฆผ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ , ์ธ๊ณ๋ฅผ ๋ฐ๋ช ํ๊ณ ๊ทธ ๊ธฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ง๋ค์ด๋ด๊ณ , ๊ทธ๊ฒ์ ๋ชจ๋ ์ํค์ ๋ฌธ์ํํ๊ณ , ๊ฒ์ ์์ฒด์ ๊ฒฌ๊ณ ํ ๊ธฐ๋ฐ์ด ๋ ์ ์๋๋ก ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ๊ณผ์ ์ ์์ํฉ๋๋ค. (์ ์๋์ ์ ๋ ์ด ํ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ "์ธํ "์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ก ์ฌ์ฉํ์ง๋ง, ๋ธ๋ฃจํ๋ฆฐํธ๊ฐ ํจ์ฌ ๋ช ํํด ๋ณด์ด๋ฉฐ, ์ด ๊ฐ๋ฐ ๋จ๊ณ ๋์ ๊ณํ๊ณผ ๋ฌธ์ํ์ ์ง๋ฐฐ์ฑ์ ๋ฐ์ํฉ๋๋ค.)
"๋ฉ์นด๋์ค": ๋ฉ์นด๋์ค๋ ํ๋ ์์ํฌ์ ๋จ์ ์์ง๋ง, ์ด์ ๋ ํจ์ฌ ๋ ๊ตฌ์ฒด์ ์ ๋๋ค. ๊ทธ๊ฒ์ ์ถ์์ ์ผ๋ก, ์ฆ ์ฝ๋์์ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ฒ์์ ์ต์ข ์ ์ผ๋ก ๋ง๋๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. ๋ฉ์นด๋์ค๋ ์ฝ๋ ๊ตฌ์กฐ, ์ ๋ ฅ/์ถ๋ ฅ ์ฒ๋ฆฌ, ๊ฐ์ฒด ์ฒ๋ฆฌ, ๊ฒ์ ๊ท์น๊ณผ ๊ฐ์ฒด ์ํธ์์ฉ์ ๊ตฌํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค๋ฅธ ์ฝ๋ ๊ด๋ จ ๋ด์ฉ์ ๋ํด ๋ค๋ฃน๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ํ๋ ์ด ์ค์ ์ง์ ๋ณผ ์ ์๊ฑฐ๋ ๋ค์ ์ ์๋ ๋ถ๋ถ์ ๋๋ค. ์ฝ๋๋ ๋ณด์ด์ง ์๊ณ , ์๋ฆฌ๋ฅผ ๋ด์ง ์์ผ๋ฉฐ, ์ธํฐํ์ด์ค๋ฅผ ํตํด๋ง ๊ฒฝํํ ์ ์์ต๋๋ค.
"์ธํฐํ์ด์ค": ์ธํฐํ์ด์ค๋ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ฒ์์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก, ์ฆ ๊ฒ์ ์ธ๊ณ๋ฅผ ํ๋ ์ด์ด์๊ฒ ์ ๋ฌํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ๋์์ธ๊ณผ ์ ์์ ํฌํจํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๊ฒ์์ด ์ด๋ป๊ฒ ๋ณด์ด๋์ง, ์ด๋ป๊ฒ ๋ค๋ฆฌ๋์ง, ํ๋ ์ด์ด์ ๊ฒ์์ ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ฐ์ํ๊ณ ์ํธ์์ฉํ๋์ง๋ฅผ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ์ธํฐํ์ด์ค๋ ๋ํ ๋ชจ๋ ๊ฒ์์ด ํ์๋ก ํ๋ ๋ณด๊ณ ์์คํ ์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋ค์ด์ ํฑ์ด๋ ๋น๋ค์ด์ ํฑ์ด๋ , ๊ณต๊ฐ์ ์ด๋ ๋ฉํ์ ์ด๋ ์๊ด์์ต๋๋ค.[8] ๋ฐ๋ผ์ ๋ชจ๋ ๊ทธ๋ํฝ ์์ฐ, ์ฌ์ด๋ ์์ฐ, ์ปท์ฌ ๋๋ ํ ์คํธ๋ ๊ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ์ธ ํ ์ธํฐํ์ด์ค์ ์ผ๋ถ์ ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๋ฃ๊ณ ๋ณด๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ, ์คํ ๊ฐ๋ฅ ๋๋ ๊ตฌ์ฑ ์ฝ๋ ๋ ๋ฒจ์ ๊ฒ์์ ์ํ์ง ์๋ ๋ชจ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์กฐ๊ฐ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค.
One of the big achievements of the MDA framework: Recognizing the function of dynamics!
MDA ํ๋ ์์ํฌ์ ํฐ ์ฑ๊ณผ ์ค ํ๋: ๋์ ์์์ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ธ์ํ๋ค!
"๋์์ธ" ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก "๋์ ์์(Dynamics)" ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ๊ด๋ จํด์๋ ์๋นํ ์ ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ๋ก๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ฐฝ์์ ๊ณผ์ ์ ๊ทธ ๋ถ๋ถ์ ๋ํด ๋ ๋ง์ ํต์ ๋ ฅ์ ๊ฐ๊ฒ ํด์ค ๋๊ตฌ๋ฅผ ์ฌ์ ํ ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋น์ผ ๋์์ธ ๋ฐ๋ณต์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ํ๋ญํฌ ๋์ธ (Frank Lantz)๊ฐ ์ ํํ๊ฒ ์ง์ ํ๋ฏ์ด "๋์๊ฒ ์์ด MDA์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๊ฐ์ ์ ๊ฒ์ ๋์์ธ์ '2์ฐจ' ํน์ฑ์ ๊ฐ์กฐํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๋ฉ์นด๋์ค(Mechanics)๋ ๋์์ด๋๊ฐ ์ง์ ํต์ ํ ์ ์๋ ๊ฒ์์ ๋ถ๋ถ์ ๊ฐ๋ฆฌํค๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์์คํ ํฑ์ค(Aesthetics)๋ ๊ฒ์์ด ์ต์ข ์ ์ผ๋ก ์์ฑํ๋ ํ๋ ์ด์ด ๊ฒฝํ์ ํ์ง์ ๋ํ๋ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ ์ฌ์ด์์, ๋ ์์๋ฅผ ์ฐ๊ฒฐํ๋ ๊ฒ์ ๊ฒ์์ด ์งํ๋๋ ๋์ ๊ฒ์์ ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ถ์ด ์๋ก ๋ฐ ํ๋ ์ด์ด์ ์ํธ์์ฉํ๋ ๊ฒ์์ ๋์ ํ๋์ ๋๋ค." [9]
DDE ๋ฒ์ ์ ํ๋ ์์ํฌ์์๋ ๋์์ด๋์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ๊ด์ ์ ๋ํด ์ข ๋ ์์ธํ ์ค๋ช ํ๊ธฐ ์ํด ๋์ ์์์ ๋ํด ์ฝ๊ฐ ํ์ฅํ์ต๋๋ค.
Pic 3: DDE ๋ชจ๋ธ์ "Dynamics" ๋ถ๋ถ
์์ ๋ฉ๋ฅด์ธ๋ฐ์ค ๋น์ ๋ก ๋์๊ฐ, "๋์์ธ"์ด ์กฐ๋ฆฝ๋ ์๋์ฐจ์ ๋ชจ๋ ๋ถํ์ ๋ํ ๊ณํ ๋ฐ ์กฐ๋ฆฝ๋ ๋ถํ ์์ฒด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, "๋์ ์์(Dynamics)"๋ ์์ง์ ๊ฐ๋ํ๊ณ ๋ชจ๋ ์กฐ๋ฆฝ ๋ถํ์ด ํจ๊ป ์๋ํ๋ ๊ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค: ๋ชจํฐ์ ํผ์คํค, ํฌ๋ญํฌ ์คํํธ ๋ฐ ๋ฐธ๋ธ, ๊ธฐ์ด ๋ฐ์ค, ์์คํ์ , ์ข์์ ์คํ๋ง, ๊ฑฐ๋ฆฌ, ๋ ์จ, ์ด์ ์คํ์ผ, ์คํฐ์ด๋ง ํ ์ ๋จ๋ฆผ, ์์, ์ฌ์ง์ด ์ฐจ๋ ์คํ ๋ ์ค์ ๋ ธ๋๊น์ง.
๋์์ด๋๋ ์ด ๋์์ธ ํ๋ ์์ํฌ์ ์ด ๋ถ๋ถ์ ์ฌ์ ํ ์์ ํ ์ ์ดํ๊ณ ์์์ ์ ์ํ์ธ์ - ์ ์ด๋ ์ด๋ก ์ ์ผ๋ก๋ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ๋์์ธ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ๊ฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋๋ค. ์ค์ ๋ก๋ ์์ธกํ ์ ์๋ ํ๋์ ๊ฐ๋ ๋ค์ํ ํ๋ ์ด์ด๋ค์ด ๋๋ฌด ๋ง์ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋์์ด๋์ ํต์ ๋ ๊ฐ์ ์ ์ธ๋ฐ, ์ด๋ ๋์์ด๋๊ฐ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ์ฐฝ์ ๊ณผ์ ์ ํตํด ๋ณ๊ฒฝํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ด "๋์์ธ" ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค - ์ฌ๊ธฐ์ "๋์ ์์(Dynamics)"๋ ํญ์ ์ถํ์ฑ๊ณผ ์์ธก ๋ถ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ธต์ ์ถ๊ฐํฉ๋๋ค.
ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์์ ๋์ ์์์ ์ง๋ฉดํ ๋, ๊ทธ ์ง๋ฉด๋ ๊ฐ์ ์ ์ ๋๋ค. ๋ฏธ๊ฒ ์์นดํธ(Miguel Sicart)๊ฐ ๋ณด์ฌ์ค ๊ฒ์ฒ๋ผ, ์ํธ์์ฉ์ ๊ฐ์ ์ ์ธ ์ฑ๊ฒฉ์ ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด์ ์์ฑ์ ํตํด ๋ฐ์ํฉ๋๋ค.[10] ์ด ์ฉ์ด๋ ๋์ค์ ์ค์ํด์ง ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ์ฌ๊ธฐ์์ ์์ธํ ์๊ฐํ๊ฒ ์ต๋๋ค:
ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด๋ ์ค์ ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ฒ์์ ํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์ฐ๋ฆฌ ์์ ์ ํ์ ์งํฉ์ด ๊ฒ์์ ํ๋ค๋ ์ด๋ก ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋๊ณ ์์ต๋๋ค. ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด๋ฅผ ๋ง์ ์์์๋ง ์กด์ฌํ๋ ์บ๋ฆญํฐ, ์ค์ํ์์๋ ๊ฒฐ์ฝ ํ ์ ์๋ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆด ์ ์๋ ์ ์ ์ ์๋ฐํ์ ์ ์ฌํ๊ฒ ์์ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ฐ์ง ๊ฒ๊ณผ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฅ๋ ฅ ์ธํธ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์บ๋ฆญํฐ์ ๋๋ค - ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค๋ฅธ ์ค๋ฆฌ ์ฒด๊ณ๋ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ง์ ๋ฉด์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฒ์์์ ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด๋ฅผ ์ ์ ์ ์ผ๋ก ์ํํ ์ํฉ์ ๋์์ผ๋ก์จ ์ฐ๋ฆฌ ์ค์ ์์๊ฐ ์ํ์ ์ฒํ์ง ์๊ณ ๋ ๊ทธ ์ํ์ ์ฒดํํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ํ ์ฅ์์์ ์ค๋ฆฌ์ ์ผ๋ก ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ ์ ์ผ๋ก ๋์ ์ ์ธ ์ํฉ์ ์ฒดํํ๊ณ ํ๊ตฌํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ค์ ์ํ ์ํฉ์ด ์ด๋ํ ์ ์๋ ํธ๋ผ์ฐ๋ง ์ํ ์์ด ๋ชจ๋ ์ด์ ๊ณผ ๋ณด์์ ๊ฑฐ๋ ์ ์์ต๋๋ค.
๋์ ์์(Dynamics)์ ๋ฌธ๋งฅ์์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ ํฐ ํ๋ ์์ํฌ์์, ๋์์ด๋์ ๋์์ธ์ ํ๋ ์ด์ด์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋ค๋ฃจ์ง ์๊ณ , ๋์ ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด์ ์ํธ์์ฉํฉ๋๋ค. ์ด๋ ํ๋ ์ดํ๋ ๋์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ํ๋ ์ด์ด์ ์ธ์คํด์ค๋ ์ธก๋ฉด์ ๋๋ค.
The term “Aesthetics” leaves out what game design really is: experience design
"๋ฏธํ(Aesthetics)"์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๋ ๊ฒ์ ๋์์ธ์ ์ค์ ๋ก : ์ฒดํ ๋์์ธ
MDA ํ๋ ์์ํฌ์์ "๋ฉ์นด๋์ค"๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋ ๋ง์ ๊ฒ๋ค์ ์ฌ์คํ ๋ฏธํ์ ๋์์ธ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ์์ ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฌผ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์์ ํ ๋ค๋ฅธ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ "๋ฏธํ"์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋ ๊ฒ ์์ฒด๊ฐ ์์ฌ์ค๋ฝ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ฌธ์ ๋ ๋ ๊น๊ฒ ๋ค์ด๊ฐ๋๋ค.
"๋ฏธํ(Aesthetics)"์ ์ฒ ํ์์ ์ ์ด๋ ๋ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ์ฉ์ด์ ๋๋ค:
- ์ด๊ฒ์ ํ์ํ์์ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ๋ฌผ์ ์ธ์ํ๋์ง์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ๋๋ต์ ์๋ํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์นธํธ๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์๊ฐ๊ณผ ๊ณต๊ฐ์ ๋ ๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ธ์ํ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ต๋๋ค. ์๋ํ๋ฉด ์ด๋ค์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ฐ์ง ์ ๋ฐ์ ์๋ ๋ ๊ฐ์ง ์ ํ์ ์ง๊ด์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
- ๋ฏธํ ์ด๋ก ์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ ์ด๋ค ๊ฒ์ ์๋ฆ๋ต๊ฑฐ๋ ์ถํ๋ค๊ณ , ์์ ์ด๊ฑฐ๋ ๋น์์ ์ด๋ผ๊ณ ์ธ์ํ๋์ง์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ๋๋ต์ ์๋ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋๊ณผ ๋ง์์์ ๋ฏธ๋ ์์ ์ ์ฐฝ์กฐํ๋ ๊ฒ์ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์?
ํ์ง๋ง "๋ฏธํ"์ ๋ํ ์ฌ๋ฆฌํ ์ฉ์ด์ด๊ธฐ๋ ํ๋ฉฐ, ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ฐ์ ์์, ์๋ฆฌ, ๋ฉ๋ก๋, ๊ทธ๋ฆผ ๋๋ ํ ์คํธ๋ฅผ ์์ ํ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ธ์ํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ทธ๋ฌํ ์ฐจ์ด์ ๋ค์ ์์ธ๊ณผ ํจ์๋ฅผ ์ดํดํ๋ ค๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ง์ ์์์ ์ธ์์ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์? ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํผ๋์ค๋ฝ๋ค๋ฉด, "๋ฏธ์ ์ธ"์ "์๋ฆ๋ค์ด" ๋๋ "ํํ๊ฐ ์ข์"์ ์ผ์์ ์ธ ๋์์ด์ ๋๋ค.
"๋ฏธํ"์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด๊ฐ ์ฝ๊ฒ MDA ๋์์ธ ํ๋ก์ธ์ค์ ๋ฏธ์ ์ธก๋ฉด๊ณผ ํผํฉ๋ ์ ์์์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ ๋์ ๊ฒ์, ์ด ์ฉ์ด๋ ์ฒ ํ์๋ค ์ฌ์ด์์๋ ๋ ผ๋์ด ๋๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ๋ฐ๋ท ๋ด๋จผ์ด ์ ๋ช ํ๊ฒ ๋น๋ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ "๋ฏธํ์ ์ํฐ์คํธ์๊ฒ ์๋ค์๊ฒ ๋๋ฌผํ์ด ์๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๋ค"๊ณ ๋งํ์ต๋๋ค. ์ด๋ ์์ ํ ์ด์ ์์ด๋ ์๋์์ต๋๋ค.
Pic 4: DDE ๋ชจ๋ธ์ "๊ฒฝํ" ๋ถ๋ถ
์ค์ฉ์ ์ธ ๊ฒ์ ๋์์ธ ํ๋ ์์ํฌ๋ ๊ฒ์ ๋์์ด๋๊ฐ ์ผ์ ์์ ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ ๊ทผํด์ผ ํ๋์ง ์ดํดํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋ ๊ฒ์ด ํต์ฌ์ด์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฐ๋ฐ ๊ณผ์ ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋ฐ ๋์์ ์ฃผ๋ฉด์๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์์ ํํ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ํ๋ด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ฏธ ๋ง๋ค์ด์ง ์์ ์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ๋ง ์ ์ฉํ ์ฒ ํ ์ฉ์ด๋ก ๊ฐ๋ ์ฐฌ ํ๋ ์์ํฌ๋ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ค์ฉ์ ์ธ ์ฉ๋๋ก๋ ์ธ๋ชจ๊ฐ ์์ต๋๋ค. DDE ๋ชจ๋ธ์ด ๋นํ๊ฐ์๊ฒ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค๋ฉด (๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ์คํ ๊ทธ๋ด ์ ์์ ๊ฒ์ ๋๋ค), ๊ทธ๊ฒ์ ๋ณด๋์ค์ด์ง๋ง ๋ฌด์๋ณด๋ค ๋จผ์ DDE๋ ์์ ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
์ด๋ก ์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ฏธํ์ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด ๋์์ธ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ค์ ๋ก ๊ฒ์์ ์ข ์ข ์ธ๋ถ์ ์ธ ๋ฏธํ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ ์ ๊ณํํ๊ธฐ์๋ ๋๋ฌด ๋ณต์กํ๊ฒ ๋ํ๋ฉ๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ฌ์ง์ด ๋ฏธํ์ ์ง์์ด ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋์์ธ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์กฐ์ฐจ๋, ํนํ ๋์์ด๋๊ฐ ๊ทธ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์์ ํ ํต์ ํ ์ ์์ ๋, ๊ทธ ๋ถํฌ๋ช ํ ๋จ์ด๋ฅผ ๋์์ธ ํ๋ ์์ํฌ์ ์ ์ฒด ํ์ ๊ตฌ์กฐ์ ์ด๋ฆ์ ๋ถ์ด๋ ๋ฐ๋ ๊ฑฐ์ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ต๋๋ค. ๋์ฑ ๋์ ์ ์, ๊ทธ๊ฒ์ "๋ฏธํ"์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋ ๊ฒ์ ๊ทธ ๋์์ธ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ์ค์ฌ์ด ์ ๋ง๋ก "๊ฒฝํ"์ธ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ๋ฌด์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค.
MDA ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ฃผ์ด์ง ์ ์๋ฅผ ๋ค์ ์ดํด๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค: "๋ฏธํ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์ ์์คํ ๊ณผ ์ํธ ์์ฉํ ๋ ์ผ์ผํค๋ ๋ฐ๋์งํ ๊ฐ์ ๋ฐ์์ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค." ๊ทธ ์ ์์ ๋ชจ๋ ํด์์ ์๊ฐ๊ณผ ๊ณต๊ฐ์ ํฌํจํ๋ฉฐ, ๋๋ถ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์์๊ฐ ๋์์ ํ๋ ์ด๋ฅผ ๊ฑฐ์น๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ฐธ๊ฐ์๋ค์๊ฒ ์๊ฐ๊ณผ ๊ณต๊ฐ์ ํตํด ์ผ์ด๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๋์ ์ฌํ, ๊ฒฝํ์ด ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒ์ ๋์์ธ์ (๋๋ ๊ทธ๋ ๊ฒ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค) ๊ฒฝํ ๋์์ธ์ด๋ฉฐ, ์ค์ ๋ก ๊ทธ๊ฒ์ MDA ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ธ๊ธ๋์์ต๋๋ค: "๊ฒ์ ๋์์ด๋๊ฐ ํ๋ ์ด์ด๋ฅผ ์๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝํ ์ค์ฌ์ (ํน์ง ์ค์ฌ์ด ์๋) ๋์์ธ์ ์ฅ๋ คํฉ๋๋ค."
As soon as there are dynamics, those dynamics can be experienced
๋์ ์์๊ฐ ์กด์ฌํ์๋ง์, ๊ทธ ๋์ ์์๋ ๊ฒฝํํ ์ ์๋ค
๊ทธ๋์ ์ ๋ Jesper Juul๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก MDA์ "๋ฏธํ" ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ "๊ฒฝํ"์ผ๋ก ๋ณ๊ฒฝํ์๊ณ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ฒฝํ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์์ ํ๊ธฐ ์์ํ๋ ์๊ฐ๋ถํฐ ์์๋ฉ๋๋ค. ๋์ ์์์ ์๊ฐ์ ์ผ๋ก ๋ถ๋ฆฌ๋์ด ์์ง ์์ต๋๋ค. ์๋ํ๋ฉด ๋์ ์์๋ ์๊ฐ๊ณผ ๊ณต๊ฐ์ a priori ์ง๊ด์ผ๋ก ํ์๋ก ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ๊ฒ์์ ๋์ ์์๊ฐ ์์ ๋, ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด๋ ๊ทธ ๋์ ์์๋ฅผ ๊ฒฝํํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋์ ์์๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ ๊ตํ๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋์ด ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด์๊ฒ ์ ๋์๋ฅผ ์์ฑํ๋ฉด, ๊ฒ์์ ๊ฐ์น ์๋ ์๋๊ฐ ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก, ์๊ฐ์ด ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒ์์ ํ๋ ์ดํ๋ฉด ๋ค์ํ ์์ค์์ ์๋ํ๋ ์ฌ์ ์ ๋ง๋ค์ด๋ ๋๋ค:
- ๊ฐ๊ฐ: ๊ฐ๊ฐ์ ์ฌ์ ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ์ฒ์๋ถํฐ ๋๊น์ง ๊ฐ์ง๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ๊ฐ ๊ฒฝํ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ์ฌ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ ์ถ๋ ฅ ์ฅ์น๋ฅผ ํตํด ๋ณด๊ณ , ๋ฃ๊ณ , ๋๋ผ๋ ๊ฒ์ ์ ์ฒด์ ๋๋ค.
- ์๋: ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์์ ํ๋ฉด์ ๊ฒฝํํ๋ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒฝํํ๋ ๊ฐ์ ์ ์งํ, ๊ณตํฌ์ ๊ณตํฌ, ์ฌํ, ์ฃ์ฑ ๊ฐ๊ณผ ๋ถ๋ ธ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฒ์์ด ๋ถ๋ฌ์ผ์ผํค๋ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ ์ ๋๋ค.
- ๋๋: ์ง์ ์ฌ์ ์ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ์์์ ์ผ๋ก ๊ฒฝํํ๊ณ ๊ณ ๋ฏผํ๋ ๋ชจ๋ ๋์ ๊ณผ ๊ฒฐ์ ์ ํฌํจํฉ๋๋ค.
์ด ์ธ ๊ฐ์ง ์ฌ์ ์ ํ๋ ์ด์ด์ ๊ฒ์์ ๋ํ ์ธ์์ ํ์ฑํ๋ ๋ฐ ์ค์ํฉ๋๋ค. ์ด ์ธ์์ ๋ง์ ์ด๋ฆ๊ณผ ํ์ ๊ฐ๋ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ด ์ธ์์ ๋ค์ํ ๋ถ๋ถ์์ ์ผ๋ง๋ ๊ฐ์น ์๋์ง๋ ๊ฐ์ธ์ ์ทจํฅ๊ณผ ํธํฅ์ ๋ฌธ์ ์ ๋๋ค.
ํ๋ ์ด์ด์ ์ญํ ์ ๋ณด๋ฉด, ์ธ์์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ๋๋ฉด์ ์์ค์ ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๊ฐ๊ฐ, ๊ฐ์ , ์ง์ ๋ฅ๋ ฅ์ด ๋ฐ๋ก ์ฌ๊ธฐ์์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ๋๋ฉดํฉ๋๋ค - ๋ฌผ๋ก , ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ํ๋ ์ด์ด-์ฃผ์ฒด๋ผ๋ ๋ณดํธ๋ง์ ๋ง๋ค์ง ์๋๋ค๋ฉด์.
๋์์ด๋์ ๊ด์ ์์ ์ด๋ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์์ ์ ๋ํ ์์ ํ ํต์ ๋ฅผ ์๋ ์์ค์ ๋๋ค(๋น๋ก ๊ฐ์ ์ ์ด๋ผ๋), ์๋ํ๋ฉด ํ๋ ์ด์ด์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ์ธ์์ด ๊ทธ๊ณณ์์ ์์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์์ ๊ฒฝํํ๋ ๋์, ํ๋ ์ด์ด๋ ๋ ์ด์ ์ฝ๋์ ์ ํ๋ฐ์ง ์์ต๋๋ค. ํ๋ ์ด์ด๋ ๊ฒฝํ์ ๋ํด ์ํ๋ ๋๋ก ๋๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๊ทธ๊ฒ์ ์ข์ํ๊ฑฐ๋ ์ซ์ดํ๊ณ , ์ฆ๊ฑฐ์ํ๊ฑฐ๋ ์ง๋ฃจํดํ๊ณ , ์ํ๋ ๊ฒ์ ์ป๊ฑฐ๋ ์์ํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒ์ ๋ฐ์๋ค์ด๋ฉฐ, ๋์ ์ ๋ฐ๊ฑฐ๋ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ํ๊ณ์ ๋ค๋ค๋ฅผ ์ ์์ต๋๋ค.
๋์์ด๋๊ฐ ํ๊ฒ ์ค๋์ธ์ค๋ฅผ ์ผ๋ง๋ ์ ์๊ณ ์๊ณ , ๊ฒ์์ด ๊ทธ ์ค๋์ธ์ค๋ฅผ ์ผ๋ง๋ ์ ํ๊ฒํ ํ๋์ง์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒ์์ ๋ ์ ๋ฐ์๋ค์ฌ์ง๋๋ค. ๊ทธ๋์ ๊ฐ๊ด์ ๊ธฐ์ค๋ง์ผ๋ก๋ ๋์์ธ์ ์ด๋๊น์ง๋ ๊ฐ์ ธ๊ฐ ์ ์์ผ๋ฉฐ - ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ๊ฒ์ด ์ ๊ทํ์ ๊ด๊ฐ์ ๊ธฐ๋๋ฅผ ์์์ผํ๋์ง์ ๋ํ ๋ชจ๋ ์ฑ๊ณต์ ์ฒ๋์ ์ค์ํ ์ด์ ์ ๋๋ค.
Pic 5: ์ ์ฒด DDE ๋ชจ๋ธ
DDE ํ์ ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๊ฐ ์ค๋น๋์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด์ ๋ค๋ฅธ ๋ถ๋ถ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ ์ํ ์ฐจ๋ก์ ๋๋ค.
์๋์ MDA ํ๋ ์์ํฌ์์: "MDA ํ๋ ์์ํฌ์ ๊ฐ ๊ตฌ์ฑ ์์๋ ๊ฒ์์ '๋ ์ฆ' ๋๋ '๋ทฐ'๋ก ์๊ฐํ ์ ์์ต๋๋ค - ๋ณ๊ฐ์ด์ง๋ง ์ธ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์์ต๋๋ค. [LeBlanc, 2004b]. ๋์์ด๋์ ๊ด์ ์์, ๋ฉ์นด๋์ ๋์ ์์คํ ํ๋์ ์ ๋ฐํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋ค์ ํน์ ํ ๋ฏธํ์ ๊ฒฝํ์ผ๋ก ์ด์ด์ง๋๋ค. ํ๋ ์ด์ด์ ๊ด์ ์์, ๋ฏธํ์ ํค์ ์ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ๋์ ์ฑ์์ ๋ํ๋๊ณ ๊ฒฐ๊ตญ์๋ ์กฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฉ์นด๋์ผ๋ก ์ด์ด์ง๋๋ค."[11]
์ฌ์ฉ๋ ์ฉ์ด๋ฅผ ์ ์ธํ๋ฉด ์์๋ ๋ช ํํ๊ฒ ๋ง๊ณ , ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ค๋๋ ์ฉ์ด๋ฅผ ์๋ก์ด ๊ฒ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๊ธฐ๋ง ํ๋ฉด DDE ์์คํ ์ด ๊ทธ ์ค๋ช ์ ์ง์ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ ์ ์ ์๋ ์๋ชป๋ ๊ฐ๋ ์ ์ํ์ด ์์ต๋๋ค. ์๋ํ๋ฉด ๊ทธ ์์๋ ํ์๋ผ์ธ์ ์ค๋ช ํ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ๋์ , ๊ทธ ๋์์ธ ์์์์์ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ด ๋์์ ์ผ์ด๋ ์ ์์ต๋๋ค.
๋์์ด๋์๊ฒ ๊ทธ๊ฒ์ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ํ๋ก์ธ์ค์ ์ค๋ช ์ด๋ฉฐ, ๋ชจ๋ ์์ค์์์ ๋ชจ๋ ๊ฒฐ์ ์ด ๊ฒ์ ์ ์ฒด๋ฅผ ๋ฐ๊ฟ ์ ์์ต๋๋ค. ํ๋ ์ด์ด์๊ฒ ๊ทธ๊ฒ์ ๊ฒ์์ ํ๊ณ ๊ฒฝํํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ํ๋ ์ด์ด๋ ์์๋ถํฐ ๋๊น์ง ์ธ์์ ๋๋ผ๊ณ ๋์์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉ์นด๋์ ๋ถ์ํ๋ฉฐ, ๋์์ธ์ ๋ชจ๋ ๋ฉด์ ์ง๋ฉดํ๊ณ ๊ฒฝํํฉ๋๋ค. (์ค์ ๋ก ๋์์ด๋๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ํ๋ ์ด์ด์ด๊ธฐ๋ ํฉ๋๋ค - ๋๋ ๊ทธ๋์ผ ํฉ๋๋ค.) ๊ทธ๋์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ํน์ ํ ๊ด์ ์ ๊ฐํํ๊ธฐ ์ํด ํ ๊ฐ์ง ์ฉ์ด๋ฅผ ๋ ์ถ๊ฐํด์ผ ํฉ๋๋ค: ์๊ฐ๊ณผ ๊ณต๊ฐ์ ๊ฑธ์น ๋๊ฒฐ๋ก์์ ๊ฒ์; ๋์์ด๋๊ฐ ๋ง๋ค๊ณ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ์ดํดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ์ธ์ ์ฌ์ ์ ๋ง๋ค์ด๋ผ ์ ์๋ ๋์ ์ ์งํฉ.
A good game must be a good antagonist for the player-subject
์ข์ ๊ฒ์์ ํ๋ ์ด์ด ๋์์ผ๋ก ์ข์ ์ ๋์๊ฐ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค.
๋ง์ง๋ง ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ "๊ฒฝํ"์ผ๋ก ์ด๋ฆ์ ๋ฐ๊พผ ์ดํ๋ก, ์ ์ฒด ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๋์์ด๋์ ๊ด์ ๋ณด๋ค๋ ํ๋ ์ด์ด์ ๊ด์ ์์ ์ค๋ช ํ๋ ๊ฒ์ด ๋์ฑ ํ๋นํด ๋ณด์ ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ตญ ๋์์ด๋๋ ์๋ํ ๊ฒ์์ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ฒ์ด๋จธ์ ์๊ฐ์ ์ดํดํด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ฐ๋ณต์ ์ด์ง๋ง, ๊ฒ์ ๋์์ธ์ ๊ฒฝํ ๋์์ธ์ ๋๋ค!
์ฌ๊ธฐ์ "์ ๋์"๋ผ๋ ๊ฐ๋ ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ์ ๋์๋ ์คํ ๋ฆฌํ ๋ง ๋ฐ ๋ค๋ฅธ ์์ฌ ์์ ํ์์์ ์ ์๋ ค์ ธ ์์ต๋๋ค. ๋ค์ํ ํํ๋ก ์ ๋์๋ ์์ ์ ๋์กฐ์ ์ด๋ ํํ์ ๋ณด์๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ์์ ํ์์ ์กด์ฌํฉ๋๋ค. ์ด์ ๋ ๋ช ๋ฐฑํฉ๋๋ค: ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ์์ ์ ์ถฉ๋, ๋์กฐ, ๊ธด์ฅ์ ํตํด ๋ค์ํ ์์ค์ ํฅ๋ฏธ๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค.
๋์์ด๋๊ฐ ๊ฒ์ ์์คํ ์ ๋์์ ํ๋ ์ด์ด ๋์์ ์ ๋์๋ก ์๊ฐํ๋ค๋ฉด, ์ด ๊ด์ ์ ๋์์ด๋๊ฐ ๊ฒ์์ ํ๋ ์ดํ๋ ์ ์ฒด ๊ฒฝํ์ ์์ฌ๋ก ์ดํดํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ๋ค, ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์์ฌ์ ๋ํด ํน์ ํ ๊ธฐ๋์น๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๊ณ , ์ข์ ๋์์ด๋๋ค์ ์๋ํ ์์ฌ ๊ฒฝํ์ ๋ง๋ค ๋ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ๋๋ฅผ ์์ํฉ๋๋ค. ๋ง์ฝ ์์ฌ์ ์ ๋์๊ฐ ๊ทธ ์ญํ ์ ์ถฉ์กฑ์ํค์ง ๋ชปํ๋ค๋ฉด, ๊ทธ ์์ฌ๋ ์ง๋ฃจํ๊ฑฐ๋ ์ ์ด๋ ๊ทธ๋ ์ง ์์ ์๋ ์๊ณ , ์ฌ์ง์ด๋ ๋ฌด๋์ง ์๋ ์์ต๋๋ค.
์์ฌ์ ๋ํด ์๊ธฐํ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋์์ด๋๊ฐ ๊ฒ์์ ์ํด ๋ง๋๋ ๋ด์ฅ๋ ์ด์ผ๊ธฐ๋ง์ ์๋ฏธํ๋ ๊ฒ์ ์๋๋๋ค. ๋ฌผ๋ก ๋ชจ๋ ๋ด์ฅ๋ ์์ฌ๋ (์์ฌ๋ฅผ ํฌํจ์ํฌ ๊ฒ์ธ์ง ์๋์ง๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํด์) ์ ์ฒด ๊ฒฝํ์ ์ง์ํ๊ณ ๊ฐํํด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ง์ฝ ์ธ์์ ์ฌ์ ๊ณผ ๋ด์ฅ๋ ์์ฌ๊ฐ ์ผ์นํ์ง ์๋๋ค๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํด๋ฆฐํธ ํธํน์ด "๋ฃจ๋-์์ฌ์ ๋จ์ "์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๋ ๊ฒ์ ์ป๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
ํ๋ ์ด๋ ๋, ๋ชจ๋ ๊ฒ์์ ๊ด๋ฒ์ํ ๋ฉํ ์คํ ๋ฆฌ, ๊ธด๋ฐํ ์ด์ผ๊ธฐ๋ฅผ ๋ง๋ค์ด๋ ๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ฅผ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ํ๋ ค๋ฉด, ๊ฒ์์ ํ๋ ์ด์ด ๋์์ ์ ํฉํ ์ ๋์๊ฐ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ชจ๋ ์ด์ผ๊ธฐ์ ์ ๋์๊ฐ ์ฃผ์ธ๊ณต์ด ๊ทน๋ณตํด์ผ ํ ์ผ๋ จ์ ๋์ ์ ๋ด๋นํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ, ๊ฒ์ ์์คํ ์ ์ ๋์๋ ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ํ๋ ์ดํ๋ ๋์ ์ง๋ฉดํ๊ณ ๊ทน๋ณต(๋๋ ์คํจ)ํ ์ฅ์ ๋ฌผ์ ๋ด๋นํฉ๋๋ค.
์ฌ๋ฌ๋ถ์ด ๋ค๋ฅธ ์ฉ์ด๋ฅผ ์ ํธํ๋ค ํด๋, ์ ์ ์๋ ๋์์ธ ํ๋ ์์ํฌ๋ ๊ทธ ์ฐ๊ฒฐ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์ด์ผ ํ๋ค๋ ์ ์ ๋ํด ๋ชจ๋ ๋์ํ ๊ฒ ๊ฐ์ต๋๋ค. ๋ง์ฝ ๊ฒ์์ด ๊ฒ์ด๋จธ์๊ฒ ์ ์ ํ ๋์ ์ด ์๋๋ผ๋ฉด -- ์ ์ ํ ์ ๋์๊ฐ ์๋๋ผ๋ฉด -- ํ๋ ์ด์ด๋ ๊ฒ์์ ๊ทธ๋ง๋๊ฑฐ๋ ๊ณ์ ํ๋ ์ดํ์ง๋ง ์ค๋งํ๊ฑฐ๋ ์ฌ์ง์ด ์ง๋ฃจํด ํ ์ ์์ต๋๋ค. DDE ํ๋ ์์ํฌ๋ ์ถ์์ ์์ ๊ตฌ์ฒด์ ๊น์ง์ ์ถฉ๋ ๊ฐ๋ ์ ์ง์งํ๋ฉฐ, MDA๋ ๊ทธ๊ฒ์ ์ ํ ์ธ๊ธํ์ง ์์ต๋๋ค.
Design, dynamics and experience are not production stages
๋์์ธ, ๋์ , ๊ฒฝํ์ ์ ์ ๋จ๊ณ๊ฐ ์๋๋ค.
๋ค์ ๋์์ด๋(๋๋ ํ๋ก๋์)์ ๊ด์ ์ผ๋ก ๋์๊ฐ๋ณด๋ฉด, DDE ํ๋ ์์ํฌ์ ์ธ ํ์ ๊ตฌ์กฐ๋ ์ ์ ๋จ๊ณ๋ก ํด์๋์ด์๋ ์๋ฉ๋๋ค. ์ด๋ค์ ์คํ๋ ค ๊ฒ์์ ๋ง๋๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฐ๋ณต ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ์ค์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ดํดํด์ผ ํ๋ ๊ฒ๋ค์ ๋๋ค. ์์์ ์ธ๊ธํ๋ฏ์ด, ์ด๋ค ๊ฒ์์ ์ฒซ ํ๋ ์ด์ด๋ค์ ๋๊ฐ ๊ฐ๋ฐ์๋ค ์์ ์ผ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๋ณ๊ฒฝ์ฌํญ์ ๋ฐ๋ณตํ์ฌ ๋์ ์ด ์ํ๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ด๊ธฐ ์์ํ ๋๊น์ง ๋์์ธ์ ๋ฐ๋ณตํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๊ฒ์์ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ์ธ์งํ๊ณ , ๊ทธ๊ฒ์ด ๋์ค์๊ฒ ์ด๋ค ์ฌ์ ์ ๋ง๋ค์ด๋ผ์ง์ ๋ํ ์์ด๋์ด๋ฅผ ์ป์ต๋๋ค. ๊ฐ ๋ฐ๋ณต์์, ๋ชจ๋ ์ฝ๋ ๋ผ์ธ๊ณผ ๊ทธ๋ํฝ, ์ฌ์ด๋, ์์ฌ ๋ฑ์ ๋ชจ๋ ์์ฐ์ ๊ฒ์์ด ๊ฒฝํ์ผ๋ก์ ๋ฏธ์น๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ณ๊ฒฝํ๊ธฐ ์ํด ์กฐ์ ๋ ์ ์์ต๋๋ค.
ํ์ฌ์ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ์์ฐ ์ฃผ๊ธฐ๋ ๋น์ฐํ ๊ฒ์ด์ด์ผ ํ์ง๋ง, ์ ๊ฒฝํ์ผ๋ก๋ ์๊ฐ๊ณผ ๋์ด ๋ถ์กฑํด์ง ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ๋ก ์ฌ๋ผ์ง๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๋ถํํ๋, ์ด๊ฒ์ด ์์ผ๋ฉด ์ข์ ๊ฒ์์ ๊ฐ๋ฐํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฒ ๊ฐ์ ์กฐ๊ฐ์ด ์๋ ํผ์ฆ์ ๊ณต์ค์ ๋์ ธ๋ ์ค์ค๋ก ๋ง์ถฐ์ง ์๋ ์์ต๋๋ค. ๊ฒ์์ ํต์์ ์ผ๋ก ์ฒ ๊ฐ ์ด์์ ์กฐ๊ฐ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค.
DDE ๋ชจ๋ธ์ ๋์์ด๋๊ฐ ๊ฒ์ ๊ฐ๋ฐ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํ๋ ์์ํฌ ๋ด์์ ์คํ ๋ฆฌ์ ๊ฐ์น๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ ์ฌํ๊ฐํ ์ ์๊ฒ ํฉ๋๋ค. ๋ธ๋ฃจํ๋ฆฐํธ ํ์ ๊ตฌ์กฐ์ ํญ๋ชฉ๋ค์ ๋ค์ ๋ณด๋ฉด ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ํญ๋ชฉ์ด ์์ฌ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก, ์ด์ ๋ ์์ฌ ๋์์ธ์ด 1์ผ๋ถํฐ ๋ชจ๋ ๋์์ธ ํ๋ก์ธ์ค์ ์ค์ํ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ ์๊ฐ์ ๋๋ค. (์์ฌ ๋์์ธ์ ๋ํ ์ง์์ ์ธ ๋ฌด์๋ ์์ ์ ๊ดํ๊ณผ ๊ถ๋ ฅ ๋๋ ฅ์ ์ ๋ฌผ๋ก, MDA๋ ํ๋ฌธ์ ๋นํ๊ณผ๋ ์๋ฌด ์๊ด์ด ์์ต๋๋ค.)
DDE ํ๋ ์์ํฌ๋ ๋ถ๋ช ์์ฑ๋์ง ์์์ต๋๋ค. ์ง๊ธ๊น์ง ๊ทธ๊ฒ์ ์ ๊ฐ ์ฑ ์์ ์ด์ผ๊ธฐํ๊ณ ์ถ์ ๊ฒ๋ค์ ๋ํ ์์ ๋ ๊ธฐ์ด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์์ต๋๋ค. ์๊ฐ์ด ์ง๋๊ณ ์ ๊ฐ ๋ ๊น๊ฒ ์๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ํ๋ ์์ํฌ๋ ํ์ฐ์ ์ผ๋ก ๋ ๋ง์ ๋ณํ๋ฅผ ๊ฒช๊ฒ ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ์ผ๋ถ ์ฉ์ด๊ฐ ๋ฐ๋ ์๋ ์๊ณ , ์ผ๋ถ ์ ์์ ๋ ๋ง์ ์ฃผ์๋ฅผ ๊ธฐ์ธ์ผ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์์ง ์์ ํ ํํํ์ง ์์ ๋ช ๊ฐ์ง ์์ญ์ด ๋จ์ ์์ต๋๋ค.
๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด์ ๋ ์ถฉ๋ถํ ์์ ์ ์ด๋ผ์ ์ ๊ฐ ํผ์์๋ ์์ฑํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ ๋ถ์ผ์์๋ ํผ๋๋ฐฑ์ ๋ฐ๊ณ ์ ํฉ๋๋ค. ์ ์ ๋ฌธ์ฑ์ด ์๋ ๋๋ฌด ๋ง์ ๋ถ์ผ๊ฐ ์ฐ๊ด๋์ด ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋์ ์ด์ ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๋ ์ฆ๊ฐ ๋์ ๋๋ ์๊ฐ์ ๋๋ค. ์ด ํ๋ ์์ํฌ์ ๋ชจ๋ ๋ค๋ฅธ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์กฐ๊ฐ๋ด์ด ๋ณด๋ ์๊ฐ์ ๋๋ค.
๋ค๋ฅธ ์ดํ ๋ ์ ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ์ง ๋ง์์.
(์ ๊ฐ ์์ด๋ฏผ์ด ์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด ๋ธ๋ก๊ทธ ๊ฒ์๊ธ์ ์ค๋ซ๋์์ ์น๊ตฌ์ด์ ํ์ ์ธ Mark L. Barrett์ ์ํด ์์ด ๋ฌธ๋ฒ์ด ์์ ๋์์ต๋๋ค. ๊ณ ๋ง์, Mark! Mark์ ๋ธ๋ก๊ทธ "The Ditchwalk"๋ฅผ ๋ฐฉ๋ฌธํด ๋ณด์ธ์. ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ํธ ์์ฉ์ ์ธ ์คํ ๋ฆฌํ ๋ง์ ๋ํ ๋ง์ ํต์ฐฐ๋ ฅ ์๋ ๊ธ์ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค: http://www.ditchwalk.com/category/interactive/ )
[1] ํด๋์ผ, ๋ฅด๋ธ๋, ์ฃผ๋ฒก: MDA: ๊ฒ์ ๋์์ธ๊ณผ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ๊ณต์์ ์ ๊ทผ๋ฒ, 2004. http://www.cs.northwestern.edu/~hunicke/MDA.pd
[2] ๊ฐ์ ์ฑ , 2์ชฝ.
[4] ๋๋ ํด๋์คํค: ์ฅ๋ฅด์ ๋ฃจ๋ ๋๋ฐ์ด์ค์ ๋ํ์ฌ. 2015. http://sufficientlyhuman.com/archives/1008
[5] ํ๋ญํฌ ๋์ธ : MDA. 2015. http://gamedesignadvance.com/?p=2995
[6] ๊ฐ์ ์ฑ .
[7] ์ ์๊ฒ๋ ํ๋ฉด์ ํ์๋๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ด๋ ์คํผ์ปค๋ฅผ ํตํด ๋ค๋ฆด ์ ์๋ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ด ๊ฒ์์ ์ธํฐํ์ด์ค์ ์ผ๋ถ์ ๋๋ค. ์๋ํ๋ฉด ์ด๊ฒ์ด ํ๋ ์ด์ด๊ฐ ๋ ์ฝ๊ฒ ์ดํดํ ์ ์๋ ํํ๋ก ์ถ์์ ์ธ ์ฝ๋ ๊ณ์ธต์ ๋ฒ์ญํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ์ดํ ๊ธฐ์ฌ์์ ์ฃผ๋ชฉํ๊ฒ ๋ ํน์ ํ ํจ์๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค.
[8] ์์ธํ ์ฌํญ์ ์ค์๋ ์คํคํ์ฐ์ค์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ์ญ์์ค: http://www.gamasutra.com/blogs/AnthonyStonehouse/20140227/211823/User_interface_design_in_video_games.php
[9] ๊ฐ์ ์ฑ .
[10] ๋ฏธ๊ตฌ์ ์์นด๋ฅดํธ: ์ปดํจํฐ ๊ฒ์์ ์ค๋ฆฌ, ์ผ์๋ธ๋ฆฌ์ง/๋ฐ๋, 2009.
[11] ๊ฐ์ ์ฑ , 2์ชฝ.
[12] '์๋ฒ ๋๋'์ '์ด๋จธ์ ํธ ์์ฌ'๋ผ๋ ์ฉ์ด์ ๋ํด์๋ ๋ค์์ ์ฐธ์กฐํ์ญ์์ค: https://web.archive.org/web/20040810200956/http://gamestudies.cdis.org/~rocketship/ionstormterms.htm
[13] http://clicknothing.typepad.com/click_nothing/2007/10/ludonarrative-d.html
'๊ฒ์์ฐ์ ์ด์ผ๊ธฐ > ๊ฒ์๋์์ธ' ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ
์น์กธํด ๋ณด์ด๋ ์์ VBA ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๋ณดํธํ๊ธฐ (0) | 2022.04.17 |
---|---|
7. ๊ฒ์ ์๋๋ฆฌ์ค ๊ฐ๋ก (0) | 2020.05.15 |
6. ๊ฒ์ ์ฝ์ ํธ ๊ฐ๋ก (Conceptualization) (0) | 2020.04.28 |
5. ๊ฒ์ ์ ์ ํ๋ก์ธ์ค (Development Process) (0) | 2020.04.28 |
4. ๊ฒ์ ๊ธฐํ ์ง๊ตฐ ๋ถ๋ฅ (Type of game designers) (0) | 2020.04.27 |